Akarregi mendi ibilbidea
Markina-Xemeindik hasi eta Akarregi mendira doan ibilbide zirkularra. Bidea mendia estaltzen duten pinu sail zabaletatik igarotzea ahalbidetzen duten pistetatik garatzen da eta tontorrean bista ikusgarriak daude.
Markina-Xemein (85 m) inguruko gailurra da Akarregi (433 m), Arno mendigunearen parte dena.
Markina-Xemein, hasiera
Markina-Xemeingo erdigunetik abiatuko gara Xemeingo elizako norantzean. Eliza ezkerretara utzi eta abadetxea inguratzen duen harresiaren eskuineko aldean aurkituko dugu Akarregirantz abiatzeko seinalea eta bidea.
Xemeingo eliza
Bakartua, Markinako hiribilduaren eta Xemeingo elizatearen parrokia-eliza da, 1355ean Bizkaiko Jaunak dohaintzan emandakoa. Barroetako jaunekin gatazka luze bat gainditu ostean, XVI. mendearen lehen erdian eraiki zuen tenplu berria “iglesias de salón” izenez ezaguna den estiloan, kontrahorma handiekin eta argi bao gutxirekin. Atari gotikoa dauka. Euskadiko Monumentu Nazional aitortua, barruko handitasunean luxuzko erretaula errenazentista nabarmentzen da, bankua, lau solairu eta atikoa dituena; eta baita “erromatar motako” dekorazioz estalitako hiru kale eta lau kale arteko. Horma-hobi batean, Xabier Maria de Munibe ilustratuaren hilobia dago.
Arretxinaga
Bidetik aurrerantz jarraituz Arretxinagara heltzen gara. Komun publikoak eta iturri bat aurkituko ditugu Arretxinagan.
Arretxinagako Done Mikel ermita
Ermitak, udaletxeak eta plazak eratzen dute Xemeingo Elizatea izan zenaren hirigune bakarra. Haraneko bi ibaiak batzen diren lekuan dago ermita. Arretxinagak “harriak datzaten tokia” esan nahi du. Ermitak jatorri hidrotermala duten haitzek osatutako formazio geologiko deigarria dauka barruan. Euren artean, San Migelek lantza bat altxatzen du deabru-herensugearen aurka. Goi Erdi Aroan du jatorria eta ermitauak eta freilak (ordena militarreko erlijiosoak) izan zituen. Egun ikusten duguna sei aldeko ermita xume bat da, 1740an harri handiak gordetzeko eraikia.